COLUMN:
Energie is politiek, altijd al geweest. De Nord Stream, ooit een symbool van relatief goedkope energie uit Rusland, lag letterlijk en figuurlijk in puin. Maar niet alleen door de explosies in 2022. De leidingen verloren al eerder hun functie toen Europa besloot dat Russisch gas niet meer deugde. De reden? De inval in Oekraïne, een oorlog die duidelijk maakte hoe gevaarlijk onze afhankelijkheid van een geopolitieke tegenstander kon zijn. Toch?
Maar in onze haast om een standpunt in te nemen, hebben we een nieuwe afhankelijkheid gecreëerd. En die kost ons nu bakken met geld.
Van Rusland naar Amerika
De keuze om geen Russisch gas meer te gebruiken was begrijpelijk, deugde en was moreel noodzakelijk. Europa wilde niet langer bijdragen aan de Russische oorlogsmachine. Maar de oplossing – vloeibaar aardgas (LNG) uit (o.a.) de Verenigde Staten – kwam met een prijs. Letterlijk. We hebben onszelf verzekerd van energie, maar niet van betaalbare energie.
Dee Amerikaanse LNG-export groeide enorm. Trump ziet energie niet alleen als een binnenlandse troef, maar ook als een strategisch wapen. Dankzij die visie hebben we nu toegang tot alternatieve gasbronnen. Maar dat alternatief maakt ons afhankelijk van de Amerikaanse markt. En zeg nu zelf, hoe vrij voelen we ons in deze nieuwe situatie?
Wat als de Nord Stream nog werkte?
Wat als de Nord Stream niet was gesaboteerd? Wat als Europa nog steeds toegang had tot goedkoop Russisch gas? Het is een ongemakkelijke vraag, want het dwingt ons om eerlijk naar onze keuzes te kijken.
De pijpleiding zou vandaag miljarden kuuba gas naar Duitsland en de rest van Europa kunnen transporteren. Zouden de prijzen lager zijn, en zouden we minder afhankelijk zijn van Amerikaanse energie? Maar die lage prijzen zouden komen met een hoge prijs: geopolitieke afhankelijkheid van Rusland. En dat was niet langer acceptabel.
Toch kun je je afvragen of onze huidige afhankelijkheid van Amerikaans LNG écht zoveel beter is. We hebben de vijand veranderd, maar niet het spel. Zeker nu Trump succesvol wordt ontvangen met een stijgende dollar als gevolg.
Een keuze die we nu moeten maken
Europa’s gasbuffers zijn dit jaar lager gevuld dan vorig jaar, en de Europese Commissie eist dat ze in februari voor 50% gevuld zijn. Dat betekent dat we deze winter en de komende zomer voor enorme uitdagingen staan. De vraag naar LNG zal toenemen, terwijl de prijzen blijven stijgen. Wat betekent dat voor onze economie, onze bedrijven en ons dagelijks leven?
De sabotage van de Nord Stream heeft ons gedwongen om na te denken over energiezekerheid. Maar zekerheid komt niet vanzelf. We hebben te lang gedacht dat energie goedkoop en vanzelfsprekend was. Die tijd is voorbij. Groninger gasvelden werden gesloten.
Het wordt tijd dat we strategisch gaan nadenken over energie-inkoop. Niet alleen over hoeveel we nodig hebben, maar ook over wie we ons geld geven en waarom. Is het niet beter om te investeren in Europese of Nederlandse alternatieven? Hernieuwbare energie? Want één ding is zeker: energiezekerheid is geen luxe. Het is een strategische noodzaak.